İlk kuantum devrimi, 20. yüzyılın başlarında bilim insanlarının atomun yapısı ile elektromanyetik alanların kuantum doğasını tanımlayan matematiksel denklemleri ortaya koymasıyla başladı. Bu konudaki çalışmalar transistor, lazer vb. teknolojilerin geliştirilmesinin yolunu açtı. 21. yüzyılın başlarında yaşanan ikinci kuantum devrimi ile ise hesaplama, iletişim, metroloji, sensörler ve görüntüleme vb. alanlarda klasik sınırların aşılması hedefleniyor. ASELSAN ise Türkiye’de kuantum çalışmaları için çok önemli bir konuma sahip. ASELSAN, kuantum alanındaki çalışmalar için 1 yıl önce Kuantum Araştırma Laboratuvarı‘nı (KUANTAL) kurdu. Şimdi ise ASELSAN KUANTAL’ın ilk ürünleri ortaya çıktı. ASELSAN, kuantum teknolojilerinde öncü olmayı hedefliyor
KUANTAL, alanında ülkenin ilk merkezi olma yolunda emin adımlarla ilerliyor. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi yerleşkesinde hayata geçirilen laboratuvarda yürütülecek projelerle ASELSAN üzerinden yerli sistemlerin ortaya konması amaçlanıyor. Laboratuvarın, sahip olacağı deneysel yetenekler ve araştırma olanakları itibarıyla Türkiye’nin tek, dünyada da sayılı araştırma laboratuvarından biri olması hedefleniyor. Deneysel altyapılar ve çok sayıda üniversite ile hayata geçirilen akademik işbirlikleriyle KUANTAL’da yüksek etkili araştırma ve prototip geliştirme faaliyetleri gerçekleştirilmesi planlanıyor. Laboratuvarda, kuantum teknolojileri kullanılarak bugünkünden daha yüksek performansta çalışan ürünler geliştirmek için çalışmalar yapılıyor.
İlk ürünler ortaya çıktı
Bu çalışmalar için laboratuvarda bir dizi özel test ortamı bulunuyor. Çalışmalar sırasında termal gürültülerin etkisini en aza indirmek için “mutlak sıfır” derece koşulları oluşturuluyor. Bunun için -273 dereceye yakın sıcaklıklarda çalışma yapılıyor. Laboratuvarda, ışığı oluşturan parçacıkların enerji seviyesinde çalışmalar yürütülüyor. Araştırmalar, mevcut ürünlerdeki sensör ya da cihazların daha iyi çalışmasına olanak sağlayabilir. Bu sayede haberleşme, algılama, bilgi sistemleri, kriptoloji gibi alanlardaki yetenekler daha da artırılabilir.
ASELSAN’ın kuantum teknolojilerine yönelik yürüttüğü çalışmalar kapsamında ilk ürünler de ortaya çıktı. Bunlar arasında kuantum rassal sayı üreteci, ilk kuantum entegre devreler yer alıyor. ASELSAN CEO’su Ahmet Akyol, X hesabı üzerinden yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Araştırma Laboratuvarımız KUANTAL’da ilk kuantum entegre devreleri ürettik. Kuantum araştırmalarımız, mevcut ürünlerdeki sensör ve cihazlara yüksek teknolojiler katacak. Ülkemizin kuantum teknolojilerindeki bilgi birikimini milli sistemlere dönüştüreceğiz.”
