Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 14 Mayıs 2023 tarihli genel seçimler öncesinde başlattığı seçim ekonomisi kapsamında her türlü döviz talebi yaratacak girişime kısıtlama getirmişti.
Bankalara gönderilen peş peşe talimatlar ile dolar ve altın alımına yönelik teşvik edici uygulamalara art arda darbeler indirilirken, en radikal adım ise TCMB’nin bankalardan al-sat işlemlerindeki makas aralığını yukarı çekmeleri olmuştu.
MERKEZ BANKASINDAN BANKALARA DOLAR VE ALTIN TALİMATI
Bu hamle sonrasında döviz ya da altın almak isteyen milyonlarca banka müşterisi, henüz alım aşamasında zarar etmeyi kabullenmiş olmak zorunda kalırken, aradan geçen 1 yılı aşkın sürede yeni ekonomi yönetimi ile birlikte piyasalarda büyük bir dönüşüm yaşandı.
14 Mayıs seçimleri öncesinde Türkiye’de görülen ‘ikili kur’ manzarası 31 Mart sonrasında tersine dönerken, döviz ve altın piyasalarının kalbi olan Kapalıçarşı’da yıllar sonra bir ilk yaşanmıştı. Merkez Bankası’nın gösterge kuru, fiziki satışın üzerine çıkarken, ilk kez dolaşımdaki altın ve döviz fiyatları gösterge kurdan ucuz olmuştu.
Yaşanan bu gelişmelere rağmen bankalar, döviz ya da altın alım-satımı yapacak müşterilerine yönelik kabul edilemez makas aralıklarını korumaya devam ediyor. 31 Mart sonrasında değişen ekonomi anlayışıyla birlikte yabancı sermayenin Türkiye’ye yönelmesi, Türk lirasını reel olarak değerlendirmeye başladı.
BAYRAM SONRASI DEĞİŞTİRİLECEK
Bu nedenle piyasalarda döviz ve altına olan talep bıçak gibi kesilirken, söz konusu önlemlere gerek kalmadığını belirten Merkez Bankası, bankalara göndereceği talimat ile makas aralıklarının piyasa normallerine çekilmesi uyarısında bulunacak.
Yaklaşık 70 günde net döviz pozisyonunu artıya geçiren ve 75 milyar doların üzerinde alım gerçekleştiren TCMB, 2024 yılının sonuna kadar Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarına son verme hedefiyle döviz rezervini yükseltmeye devam edecek.
Bu nedenle KKM’den tasfiye edilecek paranın yeniden döviz tevdiat hesaplarına gidişini engellemek için geçtiğimiz yılların aksine döviz alım-satım makasları yerine yüksek TL mevduat faizlerine güvenilecek. Türk lirasının reel olarak değerlenmeye devam edeceğine yönelik uluslararası finans kuruluşlarının raporlarının ardından çok sayıda yatırımcı ve şirket, KKM’den çıkış yaparak birikimlerini TL mevduatına yönlendirirken, TCMB bu durumun devam etmesinin beklendiğini aktararak, piyasa koşullarına aykırı tedbirler almaktan uzak duracak.
